Tıbbi Birimler
Hematoloji
Hematoloji Bölümü Nedir?
Hematoloji, kanda oluşan tüm hastalıklar ile ilgilenen bilim dalıdır. Dahiliye bölümünün yan dallarından biri olan Hematoloji bölümü, kan oluşumunda rol oynayan organların hastalıklarıyla ilgilenir.
Hematoloji, kan hastalıklarının yanı sıra dalak ve kemik iliği gibi kan yapıcı organların hastalıkları ile de ilgilenen bilim dalıdır. Dahiliye bölümünün yan dalı olan hematoloji, temel olarak hastalıkları iyi huylu (kanser olmayan) ve kötü huylu olmak üzere iki grupta inceler. İyi huylu hastalıklara kansızlık, kemik iliği yetersizlikleri, orak hücreli anemi, Akdeniz anemisi (talasemi), multiple myeloma, kanama ve pıhtılaşma bozuklukları, trombositopeni ve lenf nodüllerinde şişme gibi rahatsızlıklar örnek gösterilebilir. Kötü huylu hastalıklar ise kan kanserleri veya lösemiler olarak sıralanabilir. Hematoloji, pek çok tıp alanında olduğu gibi multidisipliner bir yaklaşım gerektiren bir branştır. Medikal ve radyasyon onkolojisi gibi bölümlerle sıkı bir iş birliği gerektiren kan hastalıkları hastalarına, diyetisyen eşliğinde uygun beslenme programı yapılması ve psikolojik açıdan destek sağlanması da son derece önemlidir. Kemik iliği nakli, hematolojik hastalıkların tedavisinde son derece önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden tedavi görülen hastanede tam donanımlı ünitelerin ve deneyimli bir ekibin olması önem arz eder.
Hematolojik Hastalıkların Belirtileri Nelerdir?
Her bir hastalık kendine has semptomlar ile karakterize olsa da genel olarak kan hastalıklarının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Fiziksel aktivite sırasında çabuk yorulma
Genel hâlsizlik ve yorgunluk hali
Sık enfeksiyon geçirme
Hafif travmalarda dahi kanama
Kanamanın uzun süre durmaması, pıhtılaşma güçlüğü
Dengelenmeyen ateş
Boyun, koltuk altı veya kasıklarda beze varlığı
Bacağın tamamında ya da diz altında aniden gelişen ağrılı ödem.
Yaygın Olarak Görülen Hematolojik Hastalıklar Nelerdir?
Anemi: Halk arasında kansızlık olarak da bilinen anemi, kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan ve oksijenin taşınmasını sağlayan hemoglobin molekülü sayısında azalmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Aneminin pek çok farklı sebebi bulunsa da en yaygın nedeni, demir eksikliğidir. Hemoglobin üretiminde olmazsa olmazlar arasında yer alan demir mineralinin tüketilen gıdalardan yeterince alınmaması, bilinen ya da bilinmeyen kanamalar, kan düzeyinde demir seviyesinin düşmesine yol açar.
Talasemi: Akdeniz anemisi olarak da bilinen talasemi, oksijen taşıyan hemoglobin molekülü üretiminin doğuştan bozuk olmasından kaynaklanır. Alfa ve beta talasemi olarak iki alt türü bulunur. Genetik geçişli bir hastalık olan Akdeniz anemisi, özellikle Akdeniz bölgesinde sıklıkla görülür.
Lösemi: Kan kanseri ya da ilik kanseri olarak da bilinen lösemi, kemik iliğinde bulunan ve kan yapımından sorumlu hücrelerin kanserleşmesi sonucunda oluşur.
Hemofili, kanın pıhtılaşma faktörlerindeki eksiklik ya da işlev bozukluğu nedeniyle kanın normal şekilde pıhtılaşamaması durumudur. Bu durum, kanamaya eğilimli olunmasına yol açabilir. Hemofili genellikle genetik bir hastalıktır ve X kromozomuna bağlı olarak kalıtılır, bu nedenle daha sık erkeklerde görülür. Hastalığın şiddeti kişiden kişiye değişebilir ve belirtileri değişiklik gösterebilir, ancak en yaygın belirtisi eklem ağrıları ve sıklıkla tekrarlayan kanamalardır. Hemofili, yaşam boyu süren bir durumdur ve şu anda tedavisi yoktur, ancak kanama riskini azaltmak için faktör replasman tedavisi gibi çeşitli tedaviler mevcuttur.
